“İdeal Kilonu Öğren, Sağlıklı Yaşa” Projesi İlçe Raporu
Obezite, “vücutta sağlığı bozacak ölçüde anormal veya aşırı yağ birikmesi” olarak tanımlanmaktadır. Vücut ağırlığının, boy uzunluğunun karesine bölünmesi ile hesaplanan beden kütle indeksinin (BKİ) 25 veya üzerinde olması fazla kiloluluk, 30 veya üzerinde olması ise obezite olarak değerlendirilmektedir. Gerek fazla kiloluluk gerekse obezite tüm dünya ile birlikte ülkemizde de artmaktadır. Fazla kiloluluk ve obezite nedenlerinin birçoğu önlenebilir durumlardır; önleme ve mücadelede en önemli iki unsur ise sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivitenin arttırılmasıdır.
Bakanlığımızca başlatılan “İdeal Kilonu Öğren, Sağlıklı Yaşa” Kampanyasının temel amacı; toplumda fazla kiloluluk ve obezite ile mücadele konusunda farkındalık oluşturulması, vatandaşlarımızın sağlıklı kilo aralığını öğrenmesi ve ölçüm sonuçlarına göre ihtiyacı olanların sağlık hizmetine ulaşmasının sağlanmasıdır. Proje kapsamında Bulanık ilçemizde Mayıs-Temmuz 2025 tarihlerinde İlçe Sağlık Müdürlüğü, Devlet Hastanesi ve Aile Sağlığı Merkezleri ekipleriile 12.238 kişiye ulaşılmıştır. Kişilerin boy ve kilo ölçümleri yapılarak, BKİ hesaplanmış ve ölçüm sonuçlarına göre risk grubunda yer alan bireyler kurumumuz Beslenme Danışmanlığı Birimine yönlendirilmiştir. İlçemiz geneli ölçüm yapılan bireylerin 5445’i (%44,5) kadın, 6793’ü (%55,5) erkektir ve yaş ortalaması 40’dır.
● Genel boy ortalaması 168 santimetre, kilo ortalaması 76 kilogram olup BKİ ortalaması 27’dir.
● Beden kütle indeksine göre %3 zayıf (BKİ 18,5 altında), %37 fazla kilolu (BKİ 25-30) ve %26 obez (BKİ 30 ve üzeri) saptanmıştır.
● Morbidobez (BKİ 40 ve üzeri) birey sayısı 162’dir.
● Yaş arttıkça beden kütle indeksinde artış görülmektedir.
● Kadınlarda erkeklere kıyasla daha yüksek oranda fazla kiloluluk ve obezite saptanmıştır.
● Kadınların boy ortalaması 160 santimetre, kilo ortalaması 71 kilogramdır ve BKİ ortalaması 28’dir. Erkeklerin ise boy ortalaması 172 santimetre, kilo ortalaması 79 kilogram olup BKİ ortalaması 26’dır.
Bu veriler, sağlıklı yaşam alışkanlıklarının yaygınlaştırılmasının önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinerek ideal kiloya ulaşmak ve hastalık riskini azaltmak mümkündür:
● Günlük öğünler dengeli, düzenli olmalı ve porsiyon miktarlarına dikkat edilmelidir.
● Günlük öğünlerde sebze, meyve, tam tahıllar, baklagiller, süt ürünleri, et ve sağlıklı yağlara yer verilmelidir.
● Tuz ve yağ tüketimi azaltılmalıdır.
● Günlük su tüketimine dikkat edilmelidir.
● Hazır ve işlenmiş yiyeceklerin tüketimi azaltılmalı, bunun yerine evde yapılmış, sağlıklı yemekler tercih edilmelidir.
● Şekerli ve gazlı içecekler yerine su, ayran ve şekersiz bitki çayları önerilmelidir.
● Aktif yaşam tarzı bir alışkanlık haline getirilmelidir. Mümkünse asansör yerine merdiven kullanımı, kısa mesafelerde yürüyüş veya bisiklet tercih edilmelidir.
● Fiziksel aktivitearttırılmalı ve programıkişiye özel olarak belirlenmelidir.Oluşturulan aktivite programlarında, kişinin fiziksel aktiviteyi yapma sıklığı, süresi ve yoğunluğu dikkate alınarak ilerleme basamakları belirlenmelidir.
Sağlıklı Hayat Merkezlerine başvurarak ücretsiz şekilde beslenme ve fiziksel aktivite danışmanlığı hizmetleri alabilirsiniz. Ayrıca obezite taraması için kayıtlı olduğunuz Aile Sağlığı Merkezi’ne başvurabilirsiniz.