“İdeal Kilonu Öğren, Sağlıklı Yaşa” Projesi İlçe Raporu
Obezite, “vücutta sağlığı bozacak ölçüde anormal veya aşırı yağ birikmesi” olarak tanımlanmaktadır. Vücut ağırlığının, boy uzunluğunun karesine bölünmesi ile hesaplanan beden kütle indeksinin (BKİ) 25 veya üzerinde olması fazla kiloluluk, 30 veya üzerinde olması ise obezite olarak değerlendirilmektedir.
Gerek fazla kiloluluk gerekse obezite tüm dünya ile birlikte ülkemizde de artmaktadır. Fazla kiloluluk ve obezite nedenlerinin birçoğu önlenebilir durumlardır; önleme ve mücadelede en önemli iki unsur ise sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivitenin arttırılmasıdır.
Bakanlığımızca başlatılan “İdeal Kilonu Öğren, Sağlıklı Yaşa” Kampanyasının temel amacı; toplumda fazla kiloluluk ve obezite ile mücadele konusunda farkındalık oluşturulması, vatandaşlarımızın sağlıklı kilo aralığını öğrenmesi ve ölçüm sonuçlarına göre ihtiyacı olanların sağlık hizmetine ulaşmasının sağlanmasıdır. Proje kapsamında Bulanık ilçemizde Mayıs-Temmuz 2025 tarihlerinde İlçe Sağlık Müdürlüğü, Devlet Hastanesi ve Aile Sağlığı Merkezleri tarafından 12.238 kişiye ulaşılmış, ekiplerimiz tarafından boy ve kilo ölçümleri yapılarak, BKİ hesaplanmış, ölçüm sonuçlarına göre risk grubunda yer alan bireyler kurumumuz Beslenme Danışmanlığı Birimine yönlendirilmiştir.
Ölçüm yapılan bireylerin %44,5’i kadın, %55,5’i erkek olup yaş ortalaması 40’dır. İlçemiz geneli boy ortalaması 168 santimetre olup kilo ortalaması 76 kilogramdır. BKİ ortalaması 27’dır. Beden kütle indeksine göre;
● %3 zayıf (BKİ 18,5 altında), %37 fazla kilolu (BKİ 25-30) ve %26 obez (BKİ 30 ve üzeri) saptanmıştır.
● Morbidobez (BKİ 40 ve üzeri) sayısı 162’dir.
● Kadınlarda erkeklere kıyasla daha yüksek oranda fazla kiloluluk ve obezite saptanmıştır.
● Yaş arttıkça beden kütle indeksinde artış görülmektedir.
Bu veriler, sağlıklı yaşam alışkanlıklarının yaygınlaştırılmasının önemini bir kez daha ortaya koymaktadır.
Sağlıklı Hayat Merkezlerine başvurarak ücretsiz şekilde beslenme ve fiziksel aktivite danışmanlığı hizmetleri alabilirsiniz. Ayrıca obezite taraması için kayıtlı olduğunuz Aile Sağlığı Merkezi’ne başvurabilirsiniz.
Sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinerek ideal kiloya ulaşmak ve hastalık riskini azaltmak mümkündür:
● Günlük öğünlerde sebze, meyve, tam tahıllar, baklagiller ve sağlıklı yağlara yer verilmelidir.
● Fastfood ve işlenmiş gıdaların tüketimi sınırlandırılmalı, ev yapımı ve dengeli yemekler tercih edilmelidir.
● Şekerli içecekler yerine su, ayran ve şekersiz bitki çayları önerilmelidir.
● Tuz ve yağ tüketimi azaltılmalıdır.
● Fiziksel aktivite arttırılmalıdır.
● Haftada en az 150 dakika orta şiddette fiziksel aktivite (örneğin tempolu yürüyüş) yapılmalıdır.
● Mümkünse asansör yerine merdiven kullanımı, kısa mesafelerde yürüyüş veya bisiklet önerilmelidir.